Bevrijd de tranen

“Dus droog je tranen ook al heb je veel verdriet, je kan treuren net als ik maar het helpt ons niet. Droog je tranen ook al heb je veel verdriet. Het leven gaat door, je begint weer vanvoor, er ligt vast wel iets moois in´t verschiet.”

Ik denk dat de meeste Vlamingen deze songtekst wel zullen herkennen… Clouseau! Twee toffe gasten hoor, de gebroeders Wouters, maar het refrein van dit nummer is helaas toch wel heel tekenend voor hoe onze maatschappij omgaat met tranen en emoties in het algemeen.

“het helpt ons niet” zingen ze. Een van de vele dogma’s die er bij velen van ons sinds onze kindertijd hard zijn ingedramd. “ge moet niet wenen meiske, dat helpt toch niks”, “ge moet u niet kwaad maken hoor, ’t gaat niet helpen”. Huilen zou volgens diezelfde conditionering dan weer ‘niet flink’ zijn. ‘Flinke’ jongens en meisjes wenen immers niet. ‘Grote’ jongens en meisjes al helemaal niet.

Tranenangst

Aanwezig kunnen zijn bij emoties, zonder ze weg te redeneren, zonder ze te bagatelliseren of ze zelfs ronduit te beschamen. Het is een van de meest gemiste, meest onderschatte kwaliteiten in onze samenleving.

Ik weet niet hoe of wanneer, maar ergens in onze geschiedenis moet er iets gebeurd zijn waardoor onze voorouders in een collectieve kramp schoten zodra er ook maar iemand een traan liet. En dat die krampreactie sindsdien generatie op generatie werd doorgegeven. Ik vermoed dat het te maken heeft met ons globale verleden van oorlog en geweld. In crisissituaties schakelt het lichaam die emoties uit omdat het in overlevingsmodus is. Wanneer je in een oorlog omsingeld wordt door de vijand is een huilbui niet bepaald bevorderlijk voor je overlevingskansen.

Tranen of trauma

In een veilige situatie is die huilbui echter ontzettend belangrijk om de emoties die daaronder zitten te kunnen verwerken. Huilen is immers dé manier bij uitstek voor mensen om emoties los te laten. Een impala die op de savanne achterna gezeten werd door een leeuwin en maar op het nippertje aan de dood kon ontsnappen, die gaat zodra ze veilig is een tijdje staan trillen en schudden met haar hele lijf. Honden schudden emoties ook letterlijk van zich af. Wij mensen, wij huilen. Wanneer het schudden of het huilen er niet kan zijn, zet die emotie zich vast in het lichaam in de vorm van trauma. Telkens wanneer er vanaf dat moment iets gebeurd in het leven dat doet herinneren aan die bepaalde emotie van toen wordt het trauma knopje ingedrukt en zijn die emoties daar plots terug, in alle hevigheid.

Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat we als kind veel verdriet voelden wanneer mama of papa ons achterliet aan de schoolpoort, maar dat de tranen er toen niet mochten zijn. We moesten immers flink zijn, nietwaar… Zeker wanneer dit herhaaldelijk voorkomt zet zich dit vast als trauma en kan het bijvoorbeeld zijn dat wanneer we op volwassen leeftijd verlaten worden door een partner, al die emoties die we als kind ervaarden rond het ‘achtergelaten worden’ ineens in alle hevigheid terug boven komen. Ook als we die partner misschien nog maar net kenden, of zelfs nog geen partner noemden. Buitenstaanders zien dan vaak een disproportionele reactie, terwijl er in werkelijkheid een veel grotere pijn getriggerd wordt. Een pijn die via deze weg een kans krijgt op heling! En dit is een hele belangrijke. Traumatriggers zijn heel pijnlijk, maar ze zijn ook zeer waardevol omdat ze telkens een kans bieden om het onderliggende trauma (gedeeltelijk) te helen. Door de tranen die al zoveel jaren vast zaten deze keer wel de vrije loop te laten. Door met heel veel mildheid naar onszelf te kijken, mildheid die we wellicht niet kregen van anderen toen het trauma destijds ontstond.

‘Bevrijd de tranen’, is mijn pleidooi. Verse tranen, oude tranen, maakt niet uit. Ze zijn niet onze vijand, ze zijn onze bondgenoot, onze genezers, onze geliefden.

Welkom Woede

Hetzelfde geldt voor woede. Woede is net als huilen een andere vorm van (opgekropte) emotie die naar buiten komt. Wanneer we woede kunnen verwelkomen, zonder ze te projecteren op anderen, is zij een enorme genezer.

Dat niet projecteren is natuurlijk wel heel belangrijk. De woede of de tranen niet naar een ander richten. Het gewoon laten komen. Richt het op de Aarde, als het richting moet krijgen. Moeder Aarde ontvangt en transformeert het met heel veel liefde. Ga huilen of roepen in het bos of aan de zee. De natuur is zeer ontvankelijk voor onze emoties.

Holding space

Deze emoties naar buiten kunnen laten in het bijzijn van andere mensen is echter ook bijzonder waardevol. Het geeft een gevoel van gedragenheid, een bevestiging dat die emoties er mogen zijn. Maar hoeveel mensen zijn werkelijk in staat om gewoon aanwezig te blijven bij een ontroostbare huilbui of een (ongeprojecteerde) woede-uitbarsting van een ander? ‘holding space’ noemen ze dat ook wel. Ruimte maken voor wat naar buiten wilt komen. Zonder het te veroordelen, zonder het weg te willen redeneren, zonder er ongemakkelijk bij te worden. Gewoon ruimte geven, aanwezig zijn, de emoties verwelkomen. Die emoties erkennen voor de wijze en welkome genezers die ze zijn.

Hoe meer we ons eigen trauma helen, hoe beter wij in staat zijn om echt ruimte te houden voor een ander. Zo zie je maar weer, alles begint bij onszelf…

Lieve emoties daarbinnen, wees welkom, ik hou van jullie, bedankt om naar buiten te komen.

Veel liefs,

Laurens