Ouderschap
In mijn eigen leven zijn mijn kinderen mijn grootste leermeesters. Telkens opnieuw wijzen ze mij op waar ik nog vast zit in oude patronen en conditioneringen. Ze weten als geen anderen mijn ‘knopjes’ te vinden. Herkenbaar? Kinderen zijn nog heel puur. Een kind dat weent heeft geen ‘stoute’ bijbedoelingen. Ze leven nog echt vanuit hun hart, in het moment, enkel gedreven door (zelf)liefde.
Als jong kind zijn we echter zeer afhankelijk van de volwassenen rond ons, in de eerste plaats onze ouders. Een baby vraagt enorm veel aandacht, tijd en geduld van de ouders. Zaken die vaak niet in overvloed aanwezig zijn in het leven van jonge ouders door de jachtige maatschappij waarin we leven. Door die tijdsdruk, de stress, zijn we niet altijd in staat de baby te geven wat hij nodig heeft. We laten de baby al eens een tijd huilen, omdat we hem toch niet een godganse dag op onze arm kunnen dragen… Hier begint het proces van het afschermen van hun hart. Trauma kan in deze fase van hun leven al ontstaan, wanneer ze hun emoties niet kwijt kunnen. Als ouder mag het dan al zeer billijk lijken om je kind na een halve dag op de arm toch even een kwartier te laten huilen, in het lichaam van de baby wordt vanaf dat moment echter geprogrammeerd ‘ik ben niet volledig veilig’, ‘mama en papa zijn er niet altijd wanneer ik ze nodig heb, ik kan ze niet volledig vertrouwen’. Wanneer dit patroon zich herhaalt kan daar bijkomen ‘ik ben het niet waard om getroost te worden’, ‘ik ben niet belangrijk’. Een overtuiging die deze baby makkelijk tot in de volwassenheid met zich mee kan dragen. Voor sommigen misschien ook herkenbaar…
Gelukkig zijn kinderen heel weerbaar en krijgen we zeker tijdens de eerste levensjaren, maar ook later, nog heel veel kansen om situaties anders aan te pakken. Een kind dat zich niet volledig veilig voelt bijvoorbeeld, zal blijven troostende acties uitlokken, zal blijven aandacht vragen, om ons te testen. Om te voelen of we er nu wel onvoorwaardelijk kunnen zijn voor hen. Allemaal onbewust natuurlijk. Vaak lijkt het dan om heel banale zaken te gaan. Broer die een stuk speelgoed afneemt, een koekje dat op de grond valt,… Ineens een huilbui alsof ze een been kwijt zijn. Vaak zit er veel meer onder zo’n huilbui dan dat stuk speelgoed of die koek, is het een emmertje dat overloopt, maar vooral zijn het ook kansen om aan onze kinderen te bewijzen dat we er zijn voor hen. Dat we hun emoties serieus nemen en ze niet proberen weg te redeneren met ‘het is toch maar een koekje’. Wat zij ons tegelijkertijd proberen te spiegelen is dat we zelf nog reageren vanuit oude aangeleerde patronen. Conditioneringen die we vaak meekregen vanuit onze eigen kindertijd. Vanuit dat trauma dat wij zelf ook opliepen als kind, en dat nog steeds vast zit in ons lichaam. Omdat we zelf als kind ook de boodschap meekregen dat we niet altijd zo snel moesten huilen, dat we wel al een grote jongen of meisje waren, en grote jongens en meisjes huilen niet. Wanneer we ons bewust worden van dit patroon en de keuze kunnen maken om het vanaf nu anders te proberen aan te pakken met onze eigen kinderen, dan bewijzen we niet alleen onze kinderen daar een grote gunst mee, maar zeker ook onszelf! Er bewust voor kiezen om het anders te doen met onze kinderen is vanuit mijn perspectief namelijk DE manier om ons eigen trauma te helen. Om die muur rond ons eigen hart steen voor steen terug af te breken. En ja… ‘proberen’ is hier echt wel het codewoord… Die oude conditioneringen zijn zeer hardnekkig. Maar waar de liefde voor onszelf soms niet groot genoeg is om die doorzetting te vinden, is de liefde voor onze kinderen wel groot genoeg. Die liefde die ons de kracht geeft om telkens opnieuw te proberen om te reageren zoals we het zelf zouden willen. Als we dit kunnen combineren met mildheid voor onze talrijke mislukkingen, dan denk ik dat we een gouden sleutel in handen hebben om onszelf en onze kinderen te helen. Wat een prachtig cadeau toch dat onze kinderen ons komen brengen!
Makkelijk is het echter niet… Onze conditioneringen zijn vaak ook blinde vlekken. Zeer hardnekkig bovendien. En het gedrag van kinderen is vaak niet zo gemakkelijk te interpreteren, vooral dat van onze eigen kinderen niet. Ook niet elk ‘ongewenst’ gedrag van een kind is een spiegel of een test voor de ouders. Kinderen worden ook blootgesteld aan de rest van de maatschappij via de crèche, familie, school, sportclub,… Ook daar kunnen zij pijnlijke ervaringen opdoen die een invloed hebben op hun gedrag. Wanneer het gedrag van de kinderen niet meer voldoende overeenkomt met de verwachtingen van de ouders (of vice versa) leidt dit tot spanningen in het gezin die soms hele zware proporties kunnen aannemen. Samen kunnen we op zoek gaan naar de oorzaak die onder die spanningen zit, en de opportuniteit tot heling die daar vaak mee gepaard gaat.
Opvoeding en onderwijs
Net zoals in een zonnebloempit reeds de hele zonnebloem zit, is het mijn overtuiging dat in elk kind reeds de krachtige, stralende, getalenteerde volwassene zit. Net zoals de zonnebloempit heeft het kind alleen een voedzame bodem, water en zon nodig om helemaal open te bloeien.
Voor een mens is dit veiligheid, liefde en een gezonde levensstijl.
Uiteraard fysieke veiligheid, maar zeker ook emotionele veiligheid. Een kind dat zich helemaal veilig voelt heeft al een zeer goede startpositie om het leven in te duiken. Veiligheid zorgt ervoor dat we ons hart open kunnen houden, en laat dat nu net hét belangrijkste ingrediënt zijn voor een gelukkig leven, dicht bij onszelf.
Liefde mogen ontvangen, liefde mogen geven en zelfliefde zorgen ervoor dat we uit onze pit komen, dat we fris en fruitig in het leven staan en dat we onze bloemen en onze vruchten met veel trots aan de wereld laten zien.
Toch hebben we vaak het idee dat we onze kinderen veel meer moeten meegeven dan enkel dat. We moeten ze vanalles ‘leren’. Dat gaat van ‘op je stoel blijven zitten tijdens het eten’ tot wiskundige integralen. We zijn als maatschappij enorm sturend in onze opvoeding en ons onderwijs. We proberen onze kinderen te conditioneren tot brave burgers die zich zo normaal mogelijk gedragen. We maken het onszelf op die manier wel een héél pak lastiger dan wanneer we ons zouden beperken tot liefde, veiligheid en gezonde levensstijl. Ons hiertoe beperken betekent echter niet dat we onze kinderen geen grenzen kunnen aangeven, integendeel! Een heel mooie vorm van liefde om voor te leven aan onze kinderen is zelfliefde. Vanuit die zelfliefde is het heel mooi om op een liefdevolle manier grenzen aan te geven aan onze kinderen. Het is de natuurlijke taak van een kind om grenzen af te tasten, onze taak om ze liefdevol aan te geven.
De dichter Kahlil Gibran verwoordt het heel mooi “Je kinderen zijn je kinderen niet, ze zijn de zonen en dochters van ’s levens hunkering naar zichzelf”. Desalniettemin is het een immense opdracht voor ouders om los te laten wie hun kinderen zijn, welk gedrag ze stellen, hoe ze in het leven staan. Om ze niet te conditioneren, niet bij te willen sturen. Om ze vrij te laten en vooral heel veel liefde te geven. Onvoorwaardelijke liefde… Zonder voorwaarden te stellen aan hun gedrag dus… Hoe meer we gaan controleren, hoe meer weerstand we van ze krijgen. Hoe meer we kunnen loslaten en onvoorwaardelijke liefde kunnen geven, hoe meer alles op een natuurlijke manier gaat stromen binnen een gezin. In ons gezin is het elke dag opnieuw oefenen, en mild zijn voor onszelf. Het is niet gemakkelijk, maar de vruchten zijn ontzettend sappig en zoet!
Op vlak van educatie geloof ik heel sterk in zelfsturende educatie met een grote inbreng van de ouders. Zelfsturend betekent letterlijk dat het kind zelf aan het stuur staat en kiest waarmee het zijn dag wil doorbrengen (binnen de grenzen van de ander), daarmee geven we het kind terug vertrouwen in zijn eigen kracht en wijsheid die al van in de pit aanwezig is. Een grote inbreng van de ouders is voor mij zeer belangrijk omwille van de unieke hechtingsband en de keuze van de kinderen voor hun ouders als hun eerste leraars. Een bewuste keuze die ze hebben gemaakt door in ons gezin geboren te worden. Een keuze die wij mijns inziens dienen te respecteren.
Thuisonderwijs waarbij er veel sociaal contact is met andere gezinnen en heel veel autonomie voor de kinderen sluit hier voor mij best bij aan. Collectieve unschooling zou je het kunnen noemen, waarbij liefde en veiligheid centraal staan. Een deel van mijn energie vloeit automatisch naar het manifesteren van dergelijke projecten. Vandaaruit is ook het project “microschool West-Vlaanderen” ontstaan waar West-Vlaamse ouders zich verenigen om de stap te zetten naar deze natuurlijke vorm van educatie.
Je kan ons vinden in deze facebookgroep:
Mannelijkheid en vrouwelijkheid
Een tijd geleden hoorde ik de Vlaams/Amerikaanse psychotherapeute Esther Perel in een talkshow zeggen “na 50 jaar emancipatie van de vrouw wordt het eindelijk eens tijd dat we beginnen aan de emancipatie van de man”. Het voelde als een blok beton die van mijn schouders werd getild.
Het beeld van mannen (maar ook nog heel vaak van vrouwen) dat onze maatschappij naar voorschuift heeft heel weinig te maken met wat authentieke man of vrouw zijn voor mij inhoudt.
Het beeld dat een man stoer en sterk moet zijn, de hardwerkende kostwinner, niet hoort te huilen,… wordt al vanop heel vroege leeftijd in onze jongens geprogrammeerd. Onderzoek wijst uit dat we al vanaf de leeftijd van 4 jaar substantieel anders reageren op een jongen die weent, dan een meisje dat weent. Een veelzeggende quote hierover is “Het zijn de moeders die afwijzend reageren op het huilen van hun zoon die ook klagen over het emotionele onvermogen van hun man”.
Ik neem het die moeders en vaders niet kwalijk, want ook zij reageren alleen maar zo omdat ze in hun kindertijd net zo behandeld werden. We zijn zo geconditioneerd, we staan er niet bij stil. Om op het voorbeeld van wenen verder te gaan; wenen is voor mensen de manier waarop we pijnlijke emoties verwerken, zodat het niet in de vorm van trauma in ons lichaam wordt opgeslagen. Het afkeuren van wenen is misschien wel de belangrijkste reden waarom veel mensen in onze maatschappij zoveel trauma met zich meedragen. Zeker mannen.
Het oordeel op wenen, het beeld van sterk en stoer te moeten zijn, het haantjesgedrag onder mannen,… zijn allemaal factoren die ervoor zorgen dat de meeste jongens al snel een ‘harnas’ om zich heen bouwen. Een harnas dat nodig is om het jonge hart van pure liefde te beschermen tegen alle pijn van buitenaf. Tegen de tijd dat we volwassen zijn, zijn we volledig vergroeid met dat harnas. We leven in de illusie dat wij dat harnas ‘zijn’. Wie we in werkelijkheid zijn is die man met dat hart van pure liefde, dat daar al zo veel jaren gevangen zit.
Leven in het harnas is een constante zoektocht naar erkenning van anderen en een constante waakzaamheid om zeker niks te ondernemen dat afkeuring van anderen zou kunnen teweegbrengen. Het is leven vanuit de kleine ik (ook wel ego genaamd, maar ik vind de negatieve connotatie van dat woord niet gepast). De grote ik; die stralende, krachtige en liefdevolle man die elk van ons is, ligt diep begraven in lang vergeten krochten van de ziel.
Ik weet hoe moeilijk het is om als man dat harnas af te leggen. In 2018 nam ik zelf voor het eerst deel aan een mannencirkel. Een groep mannen die bij elkaar kwamen om eerlijk en open te delen over zichzelf, hun vreugde en hun verdriet. Ik herinner me nog heel goed hoe onveilig ik mij daarbij voelde… Al 33 jaar had ik mijn harnas nodig gehad in de buurt van andere mannen. Want de oordelen, de afwijzing, het haantjesgedrag, de machocultuur,… het lag altijd op de loer.
Open en eerlijk verbinden met andere mannen, in een veilige omgeving, heeft mij zo ontzettend veel kracht, persoonlijke groei en vooral zelfliefde bijgebracht. Mijn gevoel tegenover mannen is hierdoor compleet veranderd, ook tegenover zij die wel nog vastzitten in hun harnas. Na het voorrecht gehad te hebben de binnenkant van zo veel mannen te leren kennen weet ik met zekerheid dat onder elk harnas een gevoelige man zit, die het vaak moeilijk heeft met het typische sterke/stoere manbeeld dat de maatschappij nog al te vaak van ons verwacht.
Miljoenen mannen gaan gebukt onder die verwachtingen, bezwijken onder het gewicht van dat loodzware harnas. Dit zijn de directe oorzaken van problemen die vooral aan mannen gerelateerd worden zoals verslavingen, zelfmoord, partnergeweld, woedeuitbarstingen,…
Onder elk harnas zit een prachtige man die leiderschap opneemt over zijn leven, verantwoordelijkheid opneemt tegenover zijn geliefden, die zijn talenten rijkelijk deelt met de wereld,... vanuit mannelijke zachtheid en liefde.
Er is enorm veel energie in mij die mannen wil ondersteunen op hun pad om dit harnas af te leggen. Vanuit die energie richtte ik mannencirkels op, inspireer ik heel graag mannen in een 1 op 1 gesprek en kijk ik er naar uit om nog meer groepsbijeenkomsten te organiseren waar mannen authentiek kunnen verbinden met elkaar.
Het harnas is echter ook veel vrouwen niet vreemd… idealiter kunnen zij bij een vrouw terecht om hen te ondersteunen in hun proces. Evenwel zijn vrouwen ook van harte welkom, en stuur ik jullie graag door naar vrouwen in mijn netwerk wanneer dit aan de orde zou zijn.
Ook vrouwen die worstelen met het harnas van hun man, vader of zoon zijn zeer welkom. Door een andere bril naar de situatie kijken kan voor deze vrouwen veel stress wegnemen en hen in staat stellen om hun mannen beter te ondersteunen. Zeer veel respect voor de mannen en vrouwen die zelf actie ondernemen om hun geliefden te ondersteunen. Dit is onvoorwaardelijke liefde.
Bewustzijn
In onze maatschappij leven de meeste mensen vooral vanuit hun hoofd. Beslissingen worden mentaal beredeneerd, wetenschappelijk getoetst. Het is helemaal niet fout om ons verstand te betrekken bij het maken van beslissingen, maar het verstand is ook zeer ontvankelijk voor conditionering. Conditionering die ons weg houdt van onze ware kern, die ons doet geloven dat we zeer beperkt zijn in onze mogelijkheden. Dat we veel dingen moeten en veel andere niet kunnen.
Naarmate we ons meer bewust worden van die conditioneringen, en terug durven voelen in ons hart wat er klopt en wat niet, komen we tot de conclusie dat heel veel van die conditioneringen helemaal niet kloppen.
Dat we als mens niet gemaakt zijn om tegen onze zin te gaan werken of naar school te gaan. We voelen in ons hart dat het niet normaal is dat we baby’s naar een crèche sturen, ouderen naar een woonzorgcentrum of mensen met een psychisch probleem naar kamertje in een instelling.
Naarmate we alles wat we geleerd hebben, alles wat we dachten dat waarheid was, meer en meer kunnen loslaten komen we tot de vaststelling dat we veel meer zijn dan we al die tijd geloofd hebben.
“Mitakuye Oyasin” betekent “wij zijn allemaal met elkaar verbonden” in de Lakota taal. Net als zoveel andere eeuwenoude beschavingen wisten de Lakota Indianen dat we allemaal onderdeel zijn van een groter geheel. Dat we in essentie allemaal liefde zijn. Zij wisten dit niet met hun verstand, maar met hun hart. Een weten dat veel dieper gaat, dat resoneert in elke cel van het lichaam, maar dat in onze maatschappij tegengehouden wordt door het verstand dat om wetenschappelijke bewijzen vraagt. Bewijzen die er overigens meer en meer komen via oa. de quantumfysica, metafysica, neuropsychologie edm, maar dan nog blijken de conditioneringen ontzettend sterk verankerd te zijn.
Groeien in bewustzijn is het pad van het hoofd naar het hart. De controle over ons leven niet meer aan ons verstand overlaten, maar die terug te geven aan ons hart en onze intuïtie. Het is het verwerken van ons trauma dat ons vasthoudt aan angst en controledrang.
Groeien in bewustzijn vergt heel veel overgave aan het ‘niet weten’. Niet weten wat de toekomst brengt, niet weten hoe alles nu precies ineen zit. Het vergt ook heel veel loslaten. Loslaten van conditionering, loslaten van onze controledrang, loslaten van mensen ook. Bovenal vergt het heel veel vertrouwen. Vertrouwen in jezelf, vertrouwen in je levenspad dat zich ontvouwt door er op te stappen, vertrouwen in een hogere kracht van pure liefde die altijd voor ons zorgt en tot ons spreekt via ons hart. Je kan deze kracht Spirit noemen, of God, het universum, de bron,…
Ik spreek graag over het universum. De verzameling van alles wat is. Het universum is pure liefde en ondersteund de mensheid op zijn pad naar meer geluk en liefde door die bewustzijnsgroei aan te wakkeren. Het universum toont ons steeds duidelijker wat onze conditioneringen zijn, in welke onwaarheden we lang genoeg hebben geloofd. Het pusht ons om als het ware wakker te worden uit een diepe slaap. Op individueel vlak via burn-outs, depressies, kanker en andere ziektes. En zeker ook op collectief vlak houdt het ons grote spiegels voor. Klimaatverandering laat ons zien dat we onze relatie met de natuur vergeten zijn. De depressie pandemie laat ons zien dat we onze relatie met onszelf vergeten zijn. De covidmaatregelen laten ons zien dat we heel veel van onze verantwoordelijkheden hebben weggeven, vaak zelfs aan zeer getraumatiseerde mensen.
Groeien in bewustzijn is vooral ontzettend mooi. Het is het mooiste wat je kan doen voor jezelf, voor je naasten en voor de natuur en de hele wereld.